عبدالخالق مسقطی
کارشناسی ارشد علوم سیاسی روابط بین الملل
رییس شورای حل اختلاف شماره یک بندر جاسک
چکیده
تشکیل شوراهای حل اختلاف و استفاده از مشارکت های مردمی و اصلاح ذات البین توسط مردم است تا بسیاری از پرونده ها توسط مردم با کدخدامنشی و پا درمیانی افراد موجه جامعه به صلح و سازش منتهی و ریشه عداوت و نزاع کنده شده و در نتیجه از حجم ورودی پرونده های دادگستری کاسته شود. در این راستا شوراهای حل اختلاف در سراسر کشور تشکیل شد. شورای حل اختلاف نهادی است نوپا که بر اساس ماده ۱۸۹ قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران از سال ۱۳۸۱ تأسیس شده و به تدریج در سراسر کشور توسعه یافته است. این شورا به برخی از دعاوی حقوقی مدنی و کیفری رسیدگی می کند. هدف از تأسيس شوراي حل اختلاف آن گونه كه در ماده ۱۸۹ قانون برنامه سوم آمده بود : «كاهش مراجعات مردم به محاكم قضايي، رفع اختلافات محلي و نيز حل و فصل اموري كه ماهيت قضايي ندارد و يا ماهيت قضايي آن از پيچيدگي كمتري برخوردار است» بوده است. برای كاهش مراجعات مردم به محاكم قضايي و توسعه مشاركت هاي مردمي به عنوان فلسفه وجودي شوراي حل اختلاف است. علاوه بر آن بانيان شوراهاي حل اختلاف، خود رياست محترم قوه قضاييه اشاره مي كنند که كاهش اطاله دادرسي و صلح و سازش بين طرفين از ديگر اهداف اين شوراها است. از جمله محاسن شوراهای حل اختلاف : کاهش مراجعات مردم به محاکم قضایی، رفع اختلافات محلی، حل و فصل اموری که ماهیت قضایی ندارد یا از ماهیت قضایی کمتری بر خوردار است، جلوگیری از طولانی شدن رسیدگی به پرونده ها، عدم رعایت تشریفات آیین دادرسی، آرامش وجدان|، حفظ شخصیت ارباب رجوع و معایب شوراهای حل اختلاف : اصل استقلال قضایی، اصل مصونیت قضائی، اصل تخصص قاضی، اجبار برای مراجعه با این شوراها، انتخابی بودن اعضای شوراها، قابل تغییر بودن اعضای شورای حل اختلاف می باشد. با تشکیل شوراهای حل اختلاف به نحو قابل توجهی از مراجعات مردم به دادگستری ها کاسته شده و بسیاری از دعاوی مردم در این شوراها یا منجر به صلح و سازش شده و یا اینکه این دعاوی توسط افرادی که از بین خود مردم انتخاب شده اند حل و فصل می گردد.
